SAHÎH-İ BUHÂRÎ ÖRNEĞİNDE HADİS TENKİT YÖNTEMİNE BAKIŞLAR

Hoca: Doç. Dr. Ahmad Snobar (29 Mayıs Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi) Doç. Dr. Said el-Murrî (Katar Üniversitesi, Hadis)

Sekreter: Mahmut Sabuncu (Harran Üniversitesi, Hadis, Doktora)

İmam Buhârî’nin Sahih’indeki hadis tenkit yöntemini anlamaya yönelik olarak düzenlenen ve “İmam Buhârî’nin hadis ve ravi seçimindeki şartları ile Sahîh’indeki şartları nelerdir, bunlara Sahîh-i Buhârî ’den hangi tatbîkî misaller getirilebilir? İmam Buhârî bazı kitaplarında bizzat zayıflıklarını ifade ettiği birtakım zayıf râvîlere diğer bazı kitaplarında neden yer vermiştir? Dârekutnî, Sahîh-i Buhârî ’deki bazı hadisleri neden tenkit etmiştir? Bu tenkidin Sahîh-i Buhârî lehine olması mümkün müdür? İmam Buhârî’nin Sahîh’i yoluyla Ehl-i Beyt ile ve Şiilerle ilişkileri nasıldır? Bu husus, onun Sahîh’indeki hadis tenkit yöntemini anlamada nasıl etkiye sahiptir? İmam Buhârî ’nin hadis seçimleri ve bazı metinlerdeki tasarrufları üzerinde ideolojik bir etkiden (hukuki ideoloji, akîdevî ideoloji, siyâsî ideoloji) söz edilebilir mi? İmam Buhârî’nin tahric ettiği hadislerde bizzat ona göre sahih olmayan hadisler veya lafızlar var mıdır? İmam Buhâri’den Sahîh hakkında gelen rivayetler farklılıklarının sebebi nedir, bu rivayet farklılıklarının Sahîh-i Buhârî ’nin asıl nüshasını tespit etmedeki etkisi nedir?” gibi sorulara odaklanan atölyede pratikten teoriye gitme usulü esas alınmıştır. Katılımcıların kaynak metinlerden araştırmalarla elde ettikleri sonuçlar hocalar ve diğer katılımcılar tarafından müzakere edilmiş, böylelikle İmam Buhârî’nin tatbikatının arkasındaki fikir ve nazariye anlaşılmaya çalışılmış ve ayrıca bazı çağdaş çalışmalar üzerinden sonuçların sağlaması yapılmıştır. Ekim-Aralık 2021 tarihinde çevrimiçi olarak 8 oturumda gerçekleştirilen ve farklı üniversitelerden yüksek lisans, doktora ve post-doktora seviyelerinde 12 katılımcı tarafından tamamlanan atölyenin oturum başlıkları şöyledir: 1. Oturum: Genel Giriş ve Alak Suresi’ndeki Secde ile Alakalı Rivayetin Tahlili 2. Oturum: İmâm Buhârî’nin Sahih’inde Tenkit Edilen Râviler 3. Oturum: İmâm Buhârî’nin Râvilerin Semâını Tespitteki Metodu 4. Oturum: İmâm Buhârî’nin Müdellislere Karşı Tavrı 5. Oturum: Dârekutnî’nin Buhârî’ye Yaptığı Eleştiriler 6. Oturum: İmâm Buhârî’nin Râviler ile İhticacı 7. Oturum: İmâm Buhârî’nin Hakkında Tevsik Edici İfadeler Bulunmayan Râvilere Karşı Metodu 8. Oturum: Genel Değerlendirmeler