KELAM FİZİK KURAMI

Hoca: Güvenç Şensoy

Periyot: Haftalık (Toplam 6 oturum)

Klasik dönem kelâmının ayırt edici özelliklerinden biri, kelâmcıların (mütekellimûn) “dakîku’l-kelâm” diye isimlendirdikleri fizik ve kozmolojinin ilgi alanına giren konularla yoğun bir şekilde meşgul olmalarıdır. Onların cisim, atom, cevher (atom), araz, boşluk, hareket ve nedensellik gibi konularla meşguliyeti II./VIII. Yüzyılın sonlarına uzanmakta ve oldukça zengin bir karakter arz etmektedir. Kelâmcıların fiziğe dair konularda geliştirdikleri kavram ve kuramların gelişmişliği bazı kelâmcıların bu türden konularla kendi zamanlarının doğa bilimcileri olarak da ilgilendiğini ortaya koymaktadır.

Kelâm Fizik Kuramı semineri, klasik dönem kelâmcılarının fizik ve kozmolojiye dair konularda geliştirdikleri kavram ve kuramlara yakından bakmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda ilk olarak kelâmcılar tarafından fiziğe dair konularda geliştirilen kuramların epistemolojik, ontolojik ve teolojik temelleri üzerinde durulacaktır. Ardından kelamcıların madde, uzay, zaman ve hareket kavramlarını “süreksizlik” ekseninde nasıl tanımladıkları ele alınacaktır. Son olarak kelamcılar tarafından fiziğe dair konularda savunulan kuramların Antik dönemde geliştirilen kuramlarla ilişkisi üzerinde durulacaktır. “Kelam Fizik Kuramı” Seminer Dizisinin Program İzlencesi (Syllabus) şu şekildedir:

I. Hafta: Kelamda Fizik Kuramı

II. Hafta: Epistemoloji ile Sıfatlar ve Arazlar Kuramlarına Genel Bir Bakış

III. Hafta: Atom, Uzay ve Boşluk

IV. Hafta: En Küçük Parçalar Olarak Atomlar ve Bileşik Cisimlerin Oluşumu

V. Hafta: Basra Mutezilesi Atomculuğunun Epistemolojik Temeli

VI. Hafta: Helenizm ve Kelam KozmolojisiTemel Kaynak: Alnoor Dhanani, Kelam Fizik Kuramı, çev. Mehmet Bulgen (İstanbul: Klasik Yayınları, 2020).

Yardımcı Kaynak: Mehmet Bulgen, Kelam Atomculuğu ve Modern Kozmoloji (Ankara: TDV, 2018).Hoca: Doç Dr. Mehmet Bulgen (Marmara Üniversitesi Kelam Anabilim Dalı)

Notlar

* Seminer dizisine Kelam, İslam Felsefesi, Din Felsefesi ve Tasavvuf alanlarındaki lisansüstü erkek öğrenciler başvurabilir.

* Katılımcılardan oturumlara düzenli katılmaları ve sorumluluklarını yerine getirmeleri beklenmektedir.

* Program kontenjanı sınırlı olup atölyeye kabul edilenlerle irtibata geçilecek ve programa dair okumalar hakkında bilgilendirme yapılacaktır.

* Program Zoom üzerinden online yürütülecektir.

* Gün ve saat, programa kabul edilen katılımcılara duyurulacaktır.